Open Access voor COVID-19 en gerelateerd onderzoek

De crisis die is ontstaan door het Coronavirus (COVID-19) maakt het van extra groot belang dat onderzoekers, docenten, studenten, professionals, journalisten en anderen zo veel mogelijk zonder drempels kunnen beschikken over wetenschappelijke informatie. 

Op deze pagina geven we aan wat er in deze situatie extra gedaan wordt en wat er mogelijk is om die drempelvrije beschikbaarheid te bewerkstelligen.

De pagina wordt steeds bijgewerkt maar beoogt niet volledig te zijn. 

Er zijn drie secties:

• Tips voor het open beschikbaar maken van uw papers en onderzoeksresultaten
• Tips voor het vinden van (open) onderzoeksinformatie rond COVID-19
• Tips voor het bijdragen aan het verrijken van onderzoeksinformatie rond COVID-19

Tips voor het openstellen van uw onderzoek

Voor onderzoekers, beleidsmakers, praktijkbeoefenaars en het publiek in het algemeen is snelle, open en betrouwbare toegang tot onderzoek cruciaal om de crisis te bestrijden of er simpelweg mee om te gaan. Een deel van de literatuur verschijnt al in open access en er zijn nu ook initiatieven van uitgevers om al hun publicaties gerelateerd aan COVID-19 open access beschikbaar te maken, zij het vaak tijdelijk, voor de duur van de crisis, en nu vaak beperkt tot de biomedische literatuur. 
 
We kunnen meer doen. Het streven is om het onderzoek zo snel en betrouwbaar als mogelijk en permanent vrij toegankelijk te maken, in lijn met open science doelstellingen van de universiteiten in Nederland. Onderzoek kan nu al direct in open access worden gepubliceerd via tijdschriften die in een van de huidige open access deals beschikbaar zijn of sowieso volledig open access zijn. 
 
Andere mogelijkheden zijn:

• Artikelen en hoofdstukken alsnog open access maken
• Vroege versies van papers snel delen: preprints
• Onderzoeksdata/code beschikbaar stellen voor samenwerking, hergebruik en verificatie

Artikelen en hoofdstukken alsnog open access maken: “You share, we take care”

Wanneer u de universiteitsbibliotheek toestemming geeft, kunnen zij uw onderzoeksartikelen en boekhoofdstukken namens u delen via de repository van uw instelling, 6 maanden na publicatie (You share, we take care!). Dit kan juist ook interessant zijn voor ouder materiaal over virussen of gerelateerde onderwerpen als epidemiologie, infectiebestrijding, gezondheidszorg, crisismanagement, massapsychologie en -communicatie, etc, wat met deze regeling direct opengesteld kan worden.

Let op: Het verschilt per instelling hoe dit voor u kan worden opgepakt.

Lees op de You share we take care! pagina hoe dit in zijn werk gaat.

Vroege versies van papers snel delen: Preprints

Als u recent onderzoek wilt delen dan kan dat bijvoorbeeld door uw paper of boekhoofdstuk op een preprint-server te plaatsen te plaatsen, voordat het door een tijdschrift is ge-peer reviewed en gepubliceerd. In steeds meer vakgebieden is dat een geaccepteerde praktijk. Enkele goede preprint platforms hiervoor zijn bioRxiv (life sciences), medRxiv (medisch), PsyArxiv (psychologie), SocArXiv (maatschappijwetenschappen), ArXiv (bèta) en Open Science Framework (OSF) preprints of Zenodo (de laatste twee voor alle vakgebieden).

Onderzoeksdata/code beschikbaar stellen voor samenwerking, hergebruik en verificatie

Maak uw onderzoeksdata en code beschikbaar voor hergebruik (zie bijv. de Decision aid data repositories van de Universiteit Utrecht en de Publish your Data toolkit van TuDelft). 

Tips voor het vinden van (open) onderzoeksinformatie rond COVID-19

Er zijn verschillende vrij toegankelijke bronnen die onderzoeksinformatie over, of gerelateerd aan, COVID-19 van meerdere uitgevers bij elkaar brengen om te doorzoeken of te downloaden (bijvoorbeeld voor text- en data mining (TDM)). Een aantal voorbeelden:

[aantallen publicaties per 6 april 2020]

LitCovid 

• selectie van publicaties in PubMed sinds januari 2020
• doorzoeken, full-text access (deels), metadata download
• 3011 publicaties

Dimensions COVID-19

• selectie van publicaties in Dimensions, ontsluit ook datasets en clinical trials.  
• doorzoeken, full-text access (deels), metadata download
• 6659 publicaties, inclusief preprints

1Science Coronavirus Research Repository

• selectie van publicaties in 1Science, includes SSRN preprints (niet beperkt tot Elsevier publicaties)
• doorzoeken, full-text access (deels)
• 37.679 publicaties

bioRxiv / medRxiv COVID19

• preprints op bioRxiv/medRxiv
• doorzoeken, full-text access
• 1184 publicaties

CORD-19 dataset (voor TDM)

• publicaties WHO corpus, PubMed Central, bioRiv/medRxiv, uitgevers
• full-text download, metadata download
• 36K publicaties (full text), 47K publicaties (metadata) 

Global Initiative on Sharing All Influenza Data (GISAID)

CoronaWhy: Fighting Coronavirus with Artificial Intelligence: bottom-up initiative to collect data on Corona virus

OpenAIRE Activities for COVID-19

Daarnaast maakt een toenemend aantal uitgevers (zie bijv. overzicht van Wellcome Trust en statement van de Sience Technology, Medicine Association) een deel van hun publicaties al dan niet tijdelijk breder toegankelijk, volgend op oproepen van onderzoeksinstellingen (bijv. International Coalition of Library Consortia), overheidsinstanties en funders. Deze publicaties zijn vindbaar en toegankelijk via alle reguliere databases.

Uw instelling kan u daarnaast informeren over ruimere toegang tot e-books die door een aantal uitgevers wordt verleend. Dit kan met name interessant zijn voor online onderwijs. 

Nederlandse universiteiten en andere onderzoeksinstellingen

Tevens worden er aan verschillende Nederlandse instellingen webpagina's bijgehouden met bronnen voor informatie rond COVID-19. Deze bevatten ook vaak bronnen die alleen voor medewerkers van de betreffende instelling toegankelijk zijn. Een eerste selectie:

• Universiteit Leiden
• Universitair Medisch Centrum Groningen 
• Radboud Universiteit
• Vrije Universiteit 
• Utrecht Universiteit
• DANS: portal NARCIS bevat informatie over (open access) publicaties, datasets en experts
• 4TU: Collectie COVID-19 gerelateerde datasets
• Dutch Techcentre for Life Sciences: overzicht van COVID-19 data platformen
• ZonMW: onderzoek naar corona en COVID-19

Tips voor het bijdragen aan onderzoeksinformatie rond COVID-19

Naast het open delen van eigen onderzoek dat mogelijk relevant is in de huidige crisis, kunt u ook op andere manieren bijdragen aan het snel en breed beschikbaar komen van betrouwbare onderzoeksinformatie over en rond COVID-19. Hieronder staat een selectie van een aantal projecten en initiatieven waar onderzoekers, maar ook anderen, aan deel kunnen nemen:

Outbreak science - PREreview

• snelle peer review, onafhankelijk van tijdschrift, op preprints gerelateerd aan ziekte-uitbraken en epidemieën, inclusief COVID-19

WikiData: WikiProject COVID-19

• bijeenbrengen en verrijken van informatie rond COVID-19 in WikiData

OpenVirus

• text- en datamining op wetenschappelijke publicaties rond virusuitbraken, met name COVID-19 (zie open notebook)

CORD-19 Dataset Research Challenge - Kaggle

• ontwikkelen van AI toepassingen voor text- and data mining van wetenschappelijke artikelen rond COVID-19

Virus Outbreak Data Network (VODAN)

• Het VODAN is een publiek-privaat partnerschap dat gezamenlijk een aantal kwesties rond FAIR delen van onderzoeksdata rond COVID-19 oppakt.

Contact

Heeft u als onderzoeker naar aanleiding van deze informatie vragen of suggesties, neemt u dan contact op met de universiteitsbibliotheek van uw eigen instelling.