10.000 open access artikelen voor Nederlandse universiteiten

Eind 2014 raakte de opmars van open access publiceren in een nieuwe fase met het bereiken van een open access component in de bestaande overeenkomst tussen de Nederlandse universiteiten en uitgever Springer. De klassieke big-deal, waarbij normaliter de toegang tot alle tijdschriften van een uitgever wordt geregeld, kreeg zo een nieuwe dimensie. De Springer overeenkomst kreeg navolging in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Oostenrijk en Zweden. Nationaal werd het model gevolgd door een groeiend aantal overeenkomsten met momenteel 14 grote en middelgrote uitgevers. De aantallen per uitgever verschillen aanzienlijk maar het aantal tijdschriften met een open access korting waaruit auteurs kunnen kiezen, veelal bedraagt de korting 100%, steeg in 2017 tot boven de 8.000 titels. De overeenkomsten, en daarmee verbonden workflow en communicatie, zijn een gemeenschappelijk resultaat van SURF-market, de VSNU en de Nederlandse universiteiten.

Waar Springer een hoge mate van commitment toonde en een kwalitatief hoogwaardige workflow inrichtte voor de auteurs om gemakkelijk te kunnen kiezen voor open access hadden een aantal andere uitgevers meer moeite om de overeenkomst in de praktijk vorm te geven. Met vallen en opstaan werd de workflow en de communicatie naar auteurs de afgelopen periode beter ingericht. Dit alles heeft erin geresulteerd dat het aantal open access artikelen bij deze uitgevers nu de mijlpaal van 10.000 heeft bereikt. Door betere informatie over de overeenkomsten naar de auteurs via het nationale platform openaccess.nl en een indexering van beschikbare titels in de Journal Browser zal de uptake de komende jaren toenemen.  

Maar ondanks dit succes, is er nog veel werk aan de winkel om open access publiceren binnen de huidige abonnementsvorm volledig te doen slagen. Meer van dergelijke overeenkomsten zorgen ervoor, naast andere vormen van open access publiceren, dat Nederlandse universiteiten in in de komende jaren een stijgende open access score kunnen laten zien om zo de doelstelling van 60% open access voor het publicatiejaar 2018, een reële doelstelling wordt. 

VSNU persbericht